سیستم تهویه کارخانه نساجی:از مهمترین مسائل در صنایع نساجی، کنترل دما و رطوبت در کنار تامین گردش صحیح هوا است که جهت جلوگیری از پاره شدن نخ‌ها و بهبود عملکرد دستگاه‌ها اهمیت بسزایی دارد. سیستم تهویه در این سند باید طوری طراحی گردد که توقف خط تولید کم شده و راندمان دستگاه‌ها و کارکنان نیز به حداکثر برسد. ما در این مطلب می‌خواهیم در مورد سیستم تهویه صنایع نساجی، اهمیت وجود این سیستم‌ها و مزایای آنها به طور مفصل صحبت کنیم.
با گروه صنعتی میتسویی همراه باشید…
اهمیت وجود سیستم تهویه در صنعت نساجی
اهمیت وجود سیستم تهویه در صنعت نساجی از آنجایی ناشی می‌شود که سه عامل اصلی در عیب‌های به وجود آمده در نخ‌ها نقش دارند که شامل عیب‌های ناشی از الیاف به کار رفته، عیب‌های ناشی از فرایند و عملیات صورت گرفته روی نخ و عیب‌های ناشی از نامناسب بودن تهویه صنعت نساجی است. این عیب‌ها بر اثر کمبود رطوبت در هوا و عدم وجود سیستم تهویه مناسب شکل می‌گیرد.
مزایای کنترل دما و رطوبت در سیستم تهویه سالن نساجی، ریسندگی و بافندگی
رطوبت نسبی به مقدار بخار آب موجود در حجم مشخصی از هوا نسبت به حداکثر بخار آبی که آن مقدار هوا می‌تواند در دمای مشخصی در خود نگه دارد، گفته می‌شود و معمولاً به شکل درصد بین صفر تا صد است. از مزایای مهم کنترل دما و رطوبت در سیستم تهویه سالن‌های نساجی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
° این کار موجب اجتناب از پارگی یا پیچش نخ و افزایش تولید شده و از فاکتورهای حائز اهمیت برای تضمین کیفیت در صنعت نساجی است. همه منسوجات خاصیت جذب رطوبت و رطوبت دهی به محیط اطراف را دارند و اگر محیط اطراف خشک‌تر از رطوبت نسبی نخ یا پارچه باشد، نخ رطوبت خود را به هوا منتقل کرده و برعکس گر هوا مرطوب‌تر باشد، رطوبت خود را به نخ یا پارچه می‌دهد. در این حالت رطوبت دهی و رطوبت‌گیری از ابتدا تا تولید نهایی محصول اثر مستقیمی روی خواص نخ از جمله مقاومت کششی، خاصیت ارتجاعی، سایش یا اصطکاک، قطر الیاف و… می‌گذارد. بنابراین لازم است صنایع نساجی رطوبت نسبی هوا را در تمامی مراحل به طور ثابت و در حد مطلوب نگه دارد.
° با کنترل رطوبت توسط سیستم تهویه سالن نساجی کیفیت لغزش قطعات ماشین ریسندگی و بافندگی نیز بیشتر می‌شود و مقاومت اصطکاک آنها کم می‌شود.
° به دلیل اینکه الیاف و پارچه بر اساس وزن فروخته می‌شوند، کاهش رطوبت جذب شده در آنها می‌توانند تا ۴ درصد موجب کاهش وزن آن شود.
° در کارخانه نساجی با سطح رطوبت پایین الکتریسیته می‌تواند بین ۴ تا ۵ اینچ پرش کرده و به دلیل شدت جریان کم، برابر با صدها هزار ولت ولتاژ ایجاد می‌کند که مشکلاتی مانند خطرات فیزیکی، آسیب به دستگاه‌های موجود در کارخانه‌ها و در نهایت خسارات سنگین ایجاد نماید.
رطوبت نسبی مناسب در سیستم تهویه صنایع نساجی چه مقدار است؟
این مسئله بستگی به نوع نخ و فرایند تولید آن دارد و الیاف طبیعی نسبت به نوع دست ساز یا مصنوعی در جذب رطوبت مستعدتر می‌باشند. برای تولید منسوجات نخی و کتان باید رطوبتی بین ۷۰ تا ۸۰ درصد وجود داشته باشد و باید در تمامی مراحل از مواد خام، حلاجی، تاباندن، ریسندگی، بافندگی و… اعمال شده تا انعطاف پذیری محصول تضمین شود. نخ پشمی به رطوبت کمتری حدود ۶۵ درصد نیاز دارد و نخ ابریشمی طبیعی به رطوبت نسبی ۶۵ تا ۷۰ درصد و نخ ابریشمی مصنوعی بالاتر از ۸۵ احتیاج دارد.
انتخاب مناسب‌ترین سیستم تهویه در صنعت نساجی
جهت انتخاب بهترین سیستم تهویه در صنعت نساجی باید دستگاهی را انتخاب کرد که در عین مصرف انرژی کم و قیمت مناسب، کارایی بالایی داشته باشد و بتواند نیازهای سالن نساجی را تامین کنند که عبارت‌اند از:
- دستگاه انتخابی باید بتواند رطوبت هوا را افزایش و در حد قابل قبول نگه دارد.
- دستگاه باید بتواند دمای سالن را در حد مطلوب در کل روزهای سال حفظ نماید.
- سیستم خارج کننده هوا در صورت نیاز مجهز به فیلترهای تصفیه کننده باشد.
- سیستم باید بتواند هوای تازه را فیلتر کرده و آن را در سراسر سالن توزیع کند.
در حالت کلی دو نوع سیستم تهویه مناسب برای تهویه کارخانجات نساجی پیشنهاد می‌شود که شامل موارد زیر هستند:
ـ دستگاه‌های ارزان قیمت مثل دستگاه زنت و ایر واشر
ساختار این دو دستگاه به یکدیگر شبیه است و یکی از آنها به عنوان دستگاه مناسب برای تهویه سالن نساجی می‌تواند برگزیده شود. بد نیست بدانید که این محصولات هوای تازه از بیرون سالن و هوای برگشت داده شده از درون سالن را می‌توان با درصد کنترل شده و مطابق با نیاز ادغام نموده و پس از عبور از فیلترها که درون دستگاه نصب شده است، آن را تصفیه کرد. مطلب دوم اینکه جهت کاهش دمای هوا در روزهای گرم سال از سیستم تزریق آب با فشار بالا در مسیر حرکت هوای فیلتر شده از دستگاه استفاده می‌کنند. زمانی که آب با فشار تزریق می‌شود، به شکل ذرات پودری درآمده و گرمای هوا را می‌گیرد تا آن را خنک کند. زمانی که هوا خنک می‌شود، حجم زیادی از آب با هوا ادغام شده و رطوبت هوایی ورودی سالن به شدت افزایش پیدا می‌کند.
دستگاه ایر واشر بیرون از سالن استقرار یافته و بعد از اینکه هوای تازه ورودی و هوای برگشتی از سالن را با هم مخلوط و دمای آنها را تنظیم و رطوبت را افزایش داد، آن را از وجود گرد و غبار پاکسازی نموده و با استفاده از چند شاخه کانال هوای تهویه شده را به شکل یکنواخت توزیع می‌کند. در روزهای سرد سال جهت افزایش دما از سیستم تزریق آب استفاده نمی‌شود و کویل‌های آبگرمی درون دستگاه جاسازی می‌شود که هوای فیلتر شده در اثر برخورد با سطح داغ کویل‌ها گرم گردد که این آبگرمکن توسط دستگاهی مثل بویلر در موتورخانه گرم شده و با پمپ به ایر واشر یا زنت ارسال می‌شود. ضمنا دستگاه‌های ایر واشر و زنت افزایش دهنده رطوبت هستند و مقدار آن را نمی‌توانند تنظیم کنند و نسبت به سایر دستگاه‌های هواساز قیمت پایین‌تری دارند.
دستگاه هواساز و چیلر
تفاوت این دستگاه‌ها با ایر واشر و زنت این است که برای سرمایش هوا به جای تزریق آب در هوا و پودر کردن آن، دارای کویل‌های آب سرد هستند که این آب با پمپ به کویل هواساز پمپاژ شده و دمای هوای فیلتر شده در اثر برخورد با سطح سرد کویل‌ها کاهش پیدا می‌کند. برای گرمایش نیز مانند ایر واشر و زنت به کویل آب گرم مجهز بوده که آبگرم شده در بویلر با پمپ به کویل‌ها ارسال می‌گردد. تفاوت دستگاه‌های هواساز و چیلر با ایر واشر یا زنت این است که می‌توان با نصب تجهیزات مقدار رطوبت هوا را به دقت تنظیم و کنترل کرد؛ بنابراین طبیعی است که قیمت این دستگاه‌ها نسبت به زنت و ایرواشر بیشتر باشد. پس اگر در سیستم تهویه نساجی فقط مسئله افزایش رطوبت و نه تنظیم آن مد نظر باشد، استفاده از دستگاه زنت ایر واشر یا اکونوپک گزینه مناسب‌تری است، زیرا هم مصرف انرژی کمتر و هم قیمت پایین‌تری دارد.
لوازم و دستگاه‌های جانبی برای بهبود کنترل دما، رطوبت و کیفیت هوا در سالن‌های نساجی
- فن‌هایی برای خارج کردن هوای داخل سالن‌های ریسندگی و بافندگی و کمک به گردش هوا و ایجاد شرایطی مناسب برای تنفس افراد
- استفاده از رطوبت سازهای کوچک موضعی جهت افزایش رطوبت هوا
