خرید چیلر یا مینی چیلر برای یک ساختمان، یکی از مهمترین و حساسترین تصمیماتی است که در فرآیند طراحی و ساخت ساختمان باید به آن توجه شود. انتخاب صحیح چیلر نه تنها در هزینههای اولیه تاثیرگذار است، بلکه بر راندمان انرژی و کارایی دستگاه نیز تاثیر میگذارد. اگر در خرید چیلر دقت کافی نداشته باشید، ممکن است هزینههای اضافی، مشکلات عملکردی و کاهش عمر دستگاه را تجربه کنید. در این مقاله، با بررسی مهمترین نکات در انتخاب چیلر، به شما کمک میکنیم تا بهترین تصمیم را بگیرید.
با گروه صنعتی میتسویی همراه باشید…
راهنمای خرید چیلر
چیلرها وظیفه خنکسازی آب را دارند و این آب خنک شده را به سیستمهای فن کویل یا هواساز منتقل میکنند. این سیستمها با استفاده از فن کویلها یا سایر تجهیزات مشابه، هوای محیط را خنک میکنند. برای جلوگیری از سردرگمی و داشتن اطلاعات لازم، این نکات را در نظر داشته باشید:
1- انتخاب نوع چیلر
انتخاب نوع چیلر یکی از اولین و مهمترین گامها در خرید است. چیلرها به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
الف) چیلر جذبی:
اگر در پروژه خود با مشکلات تأمین برق مواجه هستید یا نیاز به ظرفیت بالاتری دارید، چیلر جذبی گزینه مناسبی است. این نوع چیلرها بیشتر از سوخت گاز طبیعی برای کارکرد خود استفاده میکنند و مصرف برق آنها بسیار کم است. با این حال، هزینههای جاری، نصب و راهاندازی چیلرهای جذبی نسبت به انواع دیگر بالاتر است و در مقایسه با سایر چیلرها، قیمت آنها نیز بیشتر است.
ب) چیلر تراکمی:
چیلرهای تراکمی به وسیله یک سیکل تبرید تراکمی کار میکنند و در آنها کمپرسور به عنوان جزء اصلی و مصرفکننده انرژی عمل میکند. این کمپرسور موجب میشود که مصرف برق در چیلرهای تراکمی بیشتر از چیلرهای جذبی باشد. چیلرهای تراکمی در ظرفیتهای مختلفی از ۲ تن تبرید تا ۵۰۰ تن تبرید موجود هستند و این امر باعث میشود تا گزینهای مناسب برای ساختمانهای مختلف باشد.
در هنگام خرید چیلر تراکمی، باید تصمیم بگیرید که آیا چیلر مرکزی واحد را میخواهید یا هر واحد از ساختمان به صورت مستقل با مینی چیلر مجهز شود. این انتخاب تاثیر زیادی بر هزینهها و نوع سیستم لولهکشی خواهد داشت.
2- انتخاب نوع کندانسور چیلر
چیلرهای تراکمی به دو نوع کندانسور تقسیم میشوند:
چیلر تراکمی هواخنک:
این نوع چیلرها برای نصب در فضای باز طراحی شدهاند و به طور معمول روی پشتبام یا حیاط قرار میگیرند. یکی از مزایای این چیلرها این است که نیاز به برج خنککننده ندارند و به طور مستقیم از هوای محیط برای کاهش دمای مبرد استفاده میکنند.
چیلر تراکمی آبخنک:
این نوع چیلرها باید در فضای موتورخانه نصب شوند و نیاز به برج خنککننده دارند. برج خنککننده معمولاً در فضای باز نصب میشود و به این ترتیب، سیستم لولهکشی در این نوع چیلرها طولانیتر و هزینهبرتر است. با این حال، چیلرهای آبخنک راندمان بالاتری دارند و میتوانند عملکرد بهتری در شرایط مختلف ارائه دهند. همچنین، این چیلرها نسبت به نوع هواخنک ارزانتر هستند اما مصرف آب آنها بیشتر است.
3- انتخاب نوع کمپرسور چیلر
چیلرهای تراکمی از نظر نوع کمپرسور به چهار دسته تقسیم میشوند:
الف) چیلر اسکرال:
این نوع چیلرها که به چیلرهای آپارتمانی نیز معروف هستند، برای پروژههای مسکونی بسیار مناسباند و ظرفیت آنها از ۲ تن تبرید تا حدود ۲۵۰ تن تبرید میباشد. کمپرسورهای اسکرال معمولاً قابل تعمیر نیستند و برای پروژههای کوچک و متوسط بهصرفهتر هستند.
ب) چیلر اسکرو:
چیلرهای اسکرو معمولاً در ظرفیتهای بالای ۱۰۰ تن تبرید استفاده میشوند و راندمان بالاتری نسبت به چیلرهای اسکرال دارند. این کمپرسورها به دلیل کنترل ظرفیت بهتر و کارکرد پیوسته، برای پروژههای بزرگتر و صنعتی مناسب هستند.
ج) چیلر رفت و برگشتی:
با وجود اینکه این نوع کمپرسورها در گذشته مورد استفاده قرار میگرفتند، امروزه به دلیل راندمان پایین و سر و صدای زیاد، استفاده از آنها در پروژههای مسکونی و تجاری محدود شده است.
4- ظرفیت چیلر
انتخاب ظرفیت مناسب برای چیلر اهمیت زیادی دارد. ظرفیت چیلر باید متناسب با بار حرارتی و نیاز سرمایشی پروژه باشد. چیلرهای تراکمی معمولاً در ظرفیتهای متنوعی تولید میشوند، از مینی چیلرهای ۲ تن تبرید تا چیلرهای بزرگ ۵۰۰ تن تبرید. در انتخاب ظرفیت، علاوه بر نیاز فعلی، باید پیشبینیهایی برای تغییرات آینده نیز در نظر گرفته شود.
5- هزینهها و بودجه
هزینه خرید، نصب، و نگهداری چیلر باید در برنامهریزی مالی پروژه لحاظ شود. چیلرهای جذبی به دلیل نیاز به گاز طبیعی برای کارکرد و هزینه نصب بالا، ممکن است گزینه گرانی به حساب آیند، اما در بلندمدت مصرف انرژی کمتری دارند. در مقابل، چیلرهای تراکمی، بهویژه مدلهای هواخنک، برای پروژههای کوچک و متوسط گزینههای مناسبی هستند و هزینه نصب کمتری دارند.
6- نگهداری و تعمیرات
قبل از خرید چیلر، به بررسی هزینهها و نیازهای نگهداری و تعمیرات آن توجه کنید. برخی از چیلرها نیاز به سرویسهای دورهای بیشتری دارند و قطعات آنها گرانتر از سایر مدلها هستند. همچنین، دوره گارانتی و خدمات پس از فروش نیز از جمله عواملی است که باید در نظر بگیرید.
7- انتخاب برند معتبر
در خرید چیلر، انتخاب برند معتبر و با سابقه از اهمیت ویژهای برخوردار است. برندهای معتبر معمولاً خدمات پس از فروش بهتر، کیفیت ساخت بالاتر و راندمان بالاتری دارند. بهعلاوه، قطعات یدکی و تعمیرات آنها در بازار راحتتر در دسترس است.
چیلرهای سانتریفیوژ:
چیلرهای سانتریفیوژ با راندمان بالا و قیمت مناسب در مقایسه با دیگر کمپرسورها، یکی از بهترین انتخابها برای سیستمهای سرمایشی در مقیاس بزرگ به شمار میروند. این نوع چیلرها در ایران هنوز بهطور گسترده استفاده نمیشوند، که دلایل متعددی دارد. از جمله این دلایل میتوان به تخصصی بودن این دستگاهها و کمبود نیروی انسانی ماهر در این زمینه اشاره کرد.
چیلرهای سانتریفیوژ در ظرفیتهای بالا بسیار مقرونبهصرفه بوده و از نظر بازدهی نیز بسیار کارآمد هستند. در ادامه این مقاله به بررسی عوامل تأثیرگذار در انتخاب ظرفیت چیلر، مزایا و معایب این چیلرها و نحوه محاسبه بار برودتی میپردازیم.
انتخاب چیلر با ظرفیت مناسب
قبل از خرید چیلر، ضروری است که بار برودتی یک ساختمان بهطور دقیق محاسبه شود. این محاسبات باید توسط شرکتهای مشاورهای متخصص انجام گیرد. با این حال، در برخی موارد میتوان با استفاده از روشهای سادهتر، ظرفیت مناسب چیلر را تخمین زد. انتخاب نادرست ظرفیت چیلر میتواند خسارات مالی و عملیاتی جبرانناپذیری به همراه داشته باشد. اگر چیلر انتخابشده کوچکتر از نیاز پروژه باشد، علاوه بر کاهش عمر دستگاه، در تأمین سرمایش ساختمان نیز مشکل ایجاد خواهد شد. از سوی دیگر، اگر ظرفیت چیلر بیش از حد مورد نیاز باشد، هزینه اولیه خرید و نصب آن بهطور قابلملاحظهای افزایش مییابد.
عوامل تأثیرگذار بر ظرفیت چیلر
- موقعیت جغرافیایی:
انتخاب چیلر برای یک ساختمان در تهران با انتخاب چیلر برای ساختمان مشابه در آبادان تفاوتهای زیادی دارد. دمای محیط و میزان تابش خورشید در این دو منطقه، بهطور چشمگیری متفاوت است.
- جهت تابش نور خورشید:
تابش نور خورشید نقش حیاتی در تعیین ظرفیت چیلر دارد. ساختمانهایی که دارای پنجرههای بزرگ جنوبی یا شیشههای سراسری هستند، بهطور معمول به بار برودتی بیشتری نیاز دارند.
- کاربری محیط:
نوع کاربری فضا نیز بر ظرفیت مورد نیاز تأثیرگذار است. بهعنوان مثال، ظرفیت چیلر برای فضاهای مسکونی، اداری و تجاری تفاوتهای زیادی خواهد داشت.
- ارتفاع سقف:
ارتفاع سقف ساختمان تأثیر زیادی در حجم هوای داخل فضا و به تبع آن، نیاز به سرمایش دارد. ساختمانهای با سقفهای بلند به بار برودتی بیشتری نیاز دارند.
- وجود دستگاههای گرمازا:
دستگاههایی مانند کامپیوترها، تجهیزات الکترونیکی و سایر ماشینآلات گرمازا در محیط، باید در محاسبات بار برودتی مدنظر قرار گیرند. این تجهیزات میتوانند تأثیر قابل توجهی بر نیاز سرمایش فضا داشته باشند.
محاسبات سرانگشتی برای انتخاب چیلر
محاسبه دقیق بار برودتی باید توسط مهندسان مکانیک با استفاده از نرمافزارهای تخصصی مانند Carrier انجام شود. با این حال، برای ارزیابیهای اولیه میتوان از ضریبهای تجربی برای تخمین بار سرمایشی استفاده کرد.
برای مثال، برای یک واحد مسکونی 200 مترمربعی در تهران که در منطقهای با شرایط معتدل قرار دارد، محاسبات بهصورت زیر انجام میشود:
فرض کنیم ضریب بار سرمایشی برای مناطق معتدل بین 350 تا 450 btu/h به ازای هر متر مربع است. برای یک واحد مسکونی با مساحت 200 مترمربع، ضریب 400 btu/h را انتخاب میکنیم. پس محاسبه بهصورت زیر خواهد بود:
200 مترمربع × 400 btu/h = 80,000 btu/h
80,000 ÷ 12,000 = 6.7 تن تبرید
بنابراین، برای این واحد مسکونی به 6.7 تن تبرید نیاز است. این محاسبات بهصورت ساده انجام شده و میتواند با توجه به عوامل مختلف متغیر باشد.
آیا باید چند چیلر خریداری کنیم؟
چیلرها ظرفیتهای مختلفی دارند و در بسیاری از موارد، امکان خرید چیلرهایی با ظرفیتهای بالا وجود دارد. برای مثال، اگر ظرفیت محاسبهشده برای یک پروژه 160 تن تبرید باشد، میتوان از یک چیلر 160 تنی یا دو چیلر 80 تنی استفاده کرد. استفاده از چند چیلر مزایا و معایبی دارد.
مزایا:
– در صورت خرابی یک چیلر، چیلر دوم بهعنوان رزرو عمل میکند و بهطور جزئی نیاز سرمایشی ساختمان را تأمین میکند.
– عمر مفید چیلرها ممکن است افزایش یابد، زیرا در بسیاری از اوقات، چیلرها در ظرفیت کامل کار نمیکنند.
معایب:
– هزینه اولیه خرید چند چیلر معمولاً بیشتر از خرید یک چیلر واحد است.
– نیاز به فضای بیشتر برای نصب چند چیلر وجود دارد.
البته چیلرهای یکپارچه نیز امروزه بهطور مشابه از چند کمپرسور و سیکل تبرید استفاده میکنند که به این ترتیب، بهطور پلهای زیر بار میروند و بهعنوان چند دستگاه مستقل عمل میکنند.
توجه به راندمان چیلرها (EER)
راندمان سرمایش چیلرها، که با EER (Efficiency Energy Ratio) نشان داده میشود، نشاندهنده میزان سرمای تولیدی به ازای هر واحد مصرف برق است. برای مثال، یک چیلر با EER=3 به ازای هر یک واحد برق مصرفی، سه واحد سرمایش تولید میکند. چیلرهایی با EER بالاتر، راندمان بهتری دارند و در زمان خرید چیلر باید به این نکته توجه ویژهای داشت.
خدمات پس از فروش چیلر
چیلرها بهعنوان دستگاههای تخصصی و گرانقیمت نیاز به تعمیر و نگهداری ویژه دارند. خرید چیلر از شرکتهای معتبر با خدمات پس از فروش مناسب، ضروری است. کمپرسور، که جزء اصلی و گرانقیمت چیلر است، باید تحت گارانتی قرار گیرد.
برندهای معتبر چیلر
در بازار ایران برندهای مختلف داخلی و خارجی برای چیلرها وجود دارد. چیلرهای اروپایی معمولاً گرانتر از چیلرهای چینی هستند، اما کیفیت و راندمان بهتری دارند. همچنین برند قطعات بهکاررفته در چیلر (مانند کمپرسورهای Bitzer، Copeland، Danfoss و Sanyo) نیز تأثیر زیادی در قیمت و کارایی چیلر دارد.
سخن پایانی
انتخاب صحیح چیلر برای یک ساختمان اهمیت زیادی دارد. این انتخاب نه تنها بر راحتی و آسایش ساکنان تأثیر میگذارد، بلکه تأثیر مستقیم بر هزینههای عملیاتی و تعمیر و نگهداری دستگاه دارد. با توجه به گرانقیمت بودن چیلرها، انتخاب صحیح دستگاه با توجه به نیازهای پروژه از اهمیت بالایی برخوردار است. با رعایت نکات ذکرشده در این مقاله، میتوانید انتخابی هوشمندانه و اقتصادی برای خرید چیلر داشته باشید.
